Tinh hoa kỹ thuật và văn hoá đặc trưng
Hệ thống tàu điện Nhật Bản là một kỳ quan của sự chính xác và hiệu quả. Khám phá bí mật đằng sau hệ thống tàu điện Nhật Bản, nơi mỗi chuyến tàu là minh chứng cho sự đúng giờ và tinh hoa kỹ thuật.
Lịch sử phát triển của hệ thống tàu điện
Từ những chuyến tàu đầu tiên đến mạng lưới hiện đại
Bắt đầu từ những chuyến tàu đầu tiên vào cuối thế kỷ 19 cho đến sự hình thành mạng lưới tàu điện hiện đại, rộng khắp các thành phố lớn và kết nối giữa các khu vực trên toàn nước Nhật.
Sự phát triển từng bước của công nghệ đường ray và các loại tàu điện tiên tiến, cách các công ty vận hành tàu điện được thành lập và mở rộng, quá trình xây dựng các tuyến tàu điện kết nối giữa các thành phố, cũng như vai trò của chính phủ trong việc đầu tư và quy hoạch hệ thống tàu điện.
Các mốc quan trọng trong lịch sử tàu điện Nhật Bản
Sự kiện quan trọng đánh dấu bước phát triển của hệ thống tàu điện Nhật Bản qua các thời kỳ lịch sử:
- Khánh thành tuyến tàu điện đô thị đầu tiên tại Tokyo năm 1903
- Hoàn thành tuyến Tōkaidō Shinkansen năm 1964 – tàu cao tốc đầu tiên trên thế giới cho phép di chuyển giữa Tokyo và Osaka với vận tốc 210 km/h
- Các thế hệ mới của tàu Shinkansen ra đời vào các nă
m tiếp theo, nâng tốc độ lên 300 km/h - Đưa vào sử dụng các hệ thống đường ray tốc độ siêu cao, cho phép Shinkansen chạy với vận tốc lên tới 500km/h
- Triển khai công nghệ thế hệ mới nhất trong hệ thống đường ray và tàu điện
- Vươn ra thị trường quốc tế, xuất khẩu công nghệ tàu cao tốc đến các nước khác
Cơ cấu và tổ chức của hệ thống tàu điện
Các công ty vận hành tàu điện lớn tại Nhật
- Công ty Đường sắt Đông Nhật (JR East) – điều hành ở khu vực Đông Bắc, bao gồm Tokyo và các tỉnh lân cận
- Công ty Đường sắt Tây Nhật (JR West) – điều hành ở khu vực Tây Nam, bao gồm Osaka và khu vực Kansai
- Công ty Đường sắt Trung Nhật (JR Central) – điều hành tuyến Shinkansen chính nối Tokyo và Osaka
- Công ty Đường sắt Hokkaido (JR Hokkaido)
- Công ty Đường sắt Kyushu (JR Kyushu)
- Các công ty tàu điện tư nhân điều hành các tuyến đô thị: kintetsu, shitetsu, chikatetsu…..
Mỗi công ty sẽ có phạm vi vận hành, các tuyến tàu chính và vai trò riêng trong hệ thống tàu điện quốc gia.
Sự phối hợp giữa các hệ thống tàu đô thị và liên tỉnh
Cách các công ty tàu điện đô thị và liên tỉnh phối hợp vận hành, kết nối các tuyến tàu với nhau để tạo thành một hệ thống thống nhất, thuận tiện cho hành khách:
- Thống nhất mã số, ký hiệu các tuyến tàu kết nối giữa Nhật Bản
- Bán vé tàu liên tuyến thống nhất, hành khách có thể sử dụng một vé cho toàn bộ hành trình kết hợp nhiều tuyến tàu
- Xây dựng lịch trình tàu phối hợp, bảo đảm tính kết nối chuyển tuyến thuận tiện
- Hệ thống thông tin, cảnh báo, hỗ trợ hành khách được đồng bộ giữa các hãng
- Hợp tác xây dựng cơ sở hạ tầng để kết nối trạm ga giữa các tuyến
Cách làm này giúp hành khách dễ dàng kết nối giữa các tuyến tàu đi khắp cả nước.
Đặc điểm kỹ thuật của tàu điện Nhật Bản
Công nghệ đường ray và tàu điện tiên tiến
- Hệ thống đường ray chống rung giảm tiếng ồn, tăng độ êm ái và ổn định khi di chuyển ở tốc độ cao
- Nghiên cứu và sử dụng các vật liệu đường ray chắc chắn, bền bỉ có khả năng chịu nhiệt, chống mài mòn cao, đáp ứng tốc độ cao
- Thiết kế cải tiến liên tục các thế hệ tàu điện với động cơ mạnh mẽ, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường
- Tàu Shinkansen dáng thon, nhỏ gọn, giảm lực cản gió, phù hợp tốc độ cao
- Hệ thống điện khí nén dự phòng trên tàu bảo đảm tàu vẫn chạy khi mất điện
Hệ thống điều khiển tự động và an toàn
- Hệ thống điều khiển chạy tàu tự động (ATO) và kiểm soát tự động (ATC) cho phép tàu hoạt động không cần điều khiển trực tiếp của con người
- Công nghệ điều khiển hiện đại được tích hợp hệ thống phanh khẩn cấp giúp tàu dừng nhanh khi gặp trục trặc
- Hệ thống cảnh báo và phát hiện sớm có mặt trên mọi đoàn tàu để ngăn chặn va chạm
- Đoàn tàu được thiết kế chắc chắn với khả năng chống va đập, qua đó bảo vệ an toàn cho hành khách
Văn hoá và trải nghiệm đi tàu điện Nhật Bản
Nét văn hoá đặc trưng trong cách ứng xử trên tàu
- Giữ gìn sự yên tĩnh, không ồn ào hay gây ảnh hưởng đến người xung quanh
- Xếp hàng ngăn nắp, không chen lấn khi lên xuống tàu
- Nhường chỗ ngồi cho người già, phụ nữ mang thai và trẻ em
- Không ăn uống trên tàu để giữ gìn vệ sinh
- Quan sát và nhường đường khi xuống tàu để người khác lên trước
- Giữ gìn sạch sẽ và bảo quản tài sản công cộng
Những nét văn hóa ấy thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau và ý thức cộng đồng cao của người Nhật.
Bước tiến trong việc giảm thiểu tác động môi trường
Các chính sách và sáng kiến công nghệ giúp hệ thống tàu điện Nhật Bản giảm thiểu tác động xấu đến môi trường:
- Sử dụng nhiên liệu sạch, năng lượng tái tạo cho các phương tiện vận tải công cộng
- Ưu tiên phát triển động cơ điện tiết kiệm năng lượng cho tàu
- Tái chế vật liệu từ các đoàn tàu đã qua sử dụng
- Xây dựng cơ sở hạ tầng thân thiện môi trường xung quanh nhà ga và đường ray
- Trồng cây xanh dọc theo các tuyến đường sắt đô thị
Hệ thống tàu điện và mục tiêu bền vững
Việc Nhật Bản ưu tiên phát triển hệ thống tàu điện công cộng như một phần của chiến lược phát triển bền vững đô thị và quốc gia:
- Giảm ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường nhờ khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng
- Tiết kiệm năng lượng và nguồn lực so với vận chuyển cá nhân bằng ô tô
- Tối ưu hoá hiệu quả sử dụng đất đô thị cho giao thông công cộng
- Nâng cao chất lượng sống của người dân đô thị thông qua hệ thống tàu điện phát triển
- Thúc đẩy liên kết vùng, phát triển kinh tế xã hội bền vững
Tàu điện giúp Nhật Bản đạt các mục tiêu môi trường và bền vững.
Như vậy, hệ thống tàu điện Nhật Bản thực sự là một kiệt tác về kỹ thuật lẫn văn hóa. Sự chính xác, khoa học và văn minh thể hiện rõ qua từng chi tiết nhỏ của hệ thống này. Hy vọng Việt Nam cũng sẽ học hỏi được những bài học kinh nghiệm từ Nhật Bản, tiếp tục phát triển hệ thống giao thông công cộng thân thiện, hiệu quả và bền vững.
Công ty TNHH liên kết tổng thể Việt Nhật
Địa chỉ: Liền kề 19-07 khu đô thị mới Phú Lương, Phú La, Hà Đông, Hà Nội
Hotline: 0978.55.77.88
Website: https://vjlink.edu.vn/
Câu hỏi thường gặp
Câu hỏi 1: Cách tra tàu tại Nhật?
Bạn có thể tra bằng bản đồ giấy, bản đồ hướng dẫn tại các ga tàu và thuận tiện nhất dùng các app (交換案内 – Kokan annai) trên điện thoại thông minh để tra lịch trình chạy của tàu để thuận tiện và tiết kiện thời gian cũng như chi phí với mục đích di chuyển đến điểm đến của bạn
Câu hỏi 2: Tiết kiệm chi phí khi đi tàu điện?
Bạn nên mua vé tháng nếu di chuyển theo một tuyến cố định, hoặc nếu đi du lịch sẽ có những combo vé ngày của hẵng JR, Chikatetsu của các điểm du lịch sẽ giúp bạn tiết kiệm khá nhiều chi phí và di chuyển đến nhiều địa điểm hơn mà chi phí khồng thay đổi.
Câu hỏi 3: Nên đi bằng tàu điện đến các tỉnh khác bằng ô tô, tàu điện, hay máy bay?
Tùy theo thời gian và khoảng cách địa ký bạn mà việc lựa chọn ô tô, tàu điện hay máy bay là phù hợp.
Câu hỏi 4: Tàu điện Shinkansen có những loại nào?
Tùy theo hướng di chuyển khác nhau mà hãng JR đã chia ra làm 10 tuyến tàu shinkansen khác nhau.
Câu hỏi 5: Tokyo có những loại tàu điện nào?
Việc di chuyển bằng tàu tại Tokyo với những người mới đến hoặc khách du lịch sẽ cực kỳ phức tạp vì có hệ thống tàu điện giao nhau dày đặc giữa các tuyến của các hãng tàu: Hãng JR Higashi Nihon, Tokyo metoro (Tàu điện ngầm), Shiei chikatetsu (tàu điện ngầm của thành phố); và thêm vào đó là 12 công ty tàu điện tư nhân
